Lekka jazda Numidów / Numidian light horsemen

Numidyjska jazda jest uważana za jedną z najlepszych lekkich formacji kawaleryjskich starożytności i najsłynniejszą kawalerię Hannibala z rodu Barkidów. Nie służyła bynajmniej do przełamywania linii nieprzyjaciela, lecz była niezastąpiona do harców i pościgu za nieprzyjacielem.

Numidowie byli niczym konni peltaści. Ich taktyka polegała na przedarciu się w pobliże wroga, obrzuceniu go oszczepami i ucieczce, aby nie zostać przechwyconym przez linię nieprzyjaciela. Kartagińczycy, a później Rzymianie używali Numidów do zwabienia nieprzyjaciela na niekorzystny dla niego teren, bądź w zasadzkę.

Jeźdźcy byli uzbrojeni w okrągłe skórzane tarcze i krótkie tuniki, nie używali natomiast zbroi. Metalowe ostrze oszczepu oraz miecz długości około 60 cm zostały odnalezione w książęcym grobowcu z II w. p. n. e. na terenie dzisiejszej Algierii. Ich konie nie były siodłane, zaś uprząż stanowił zwykły sznur, jak możemy to zobaczyć na Kolumnie Trajana.

Figurki to Xyston i zostały pomalowane na zlecenie. Zgodnie z życzeniem klienta zostały przygotowane jako dwie grupy bojowe do Field of Glory.


The Numidian cavalrymen are recognized as one of the best ancient light horsemen and the most famous cavalry of Hannibal Barca. They were useless as shock troops, but were superb in a skirmish or in the pursuit of a fleeing enemy.

The Numidians were like mounted peltasts. Their tactic was to dart in close to the enemy, throw their javelins and then retreat, making sure never to come into contact.

The Carthaginians and later Romans used the Numidians to draw enemies to unfavorable ground or into an ambush.

The riders had the round leather shields and short tunics but wore no armour. Samples of iron javelin heads and a sword with a blade approximately 60 cm long have been found in a 2nd-century BC prince's grave in Algieria. Their horses had nothing but a neck strap as portrayed on Trajan's Column.

The miniatures are Xyston's and have been commision painted and organized into two Field of Glory battlegroups as my client asked.

Numidyjska piechota (2) / Numidian infantry (2)

Druga zamówiona numidyjska grupa bojowa lekkiej piechoty do DBA lub FoG-a jest juz gotowa do odbioru. Kolejnym krokiem do realizacji tego zamówienia będzie przygotowanie numidyjskich jeźdźców - najsłynniejszej lekkiej jazdy Hannibala.

Second commissioned DBA/FoG Numidian light infantry is ready to fight. The next step in this commission is to paint Numidian riders - the most famous Hannibal's light cavalry.

Numidyjska piechota (1) / Numidian infantry (1)

Kolejne zamówienie. Tym razem jeden z moich klientów postanowił powołać do życia armię Numidów do DBA w skali 15 mm zorganizowanej w grupy bojowe kompatybilne z FoG-iem. Pierwsza jest już gotowa.

Liwiusz odnotowuje, że numidyjska piechota składała się z lekkozbrojnych walczących tylko przy użyciu oszczepów i chronionych jedynie przez okrągłą skórzaną tarczę. Często nosili zarost, zaś włosy chętnie układali w pasma, na które ciasno nizali kółeczka. Na ubiór składała się wyłącznie krótka i luźna tunika bez rękawów, wykonana z niefarbowanej wełny, podwiązana na ramionach i przepasana. Ich skóra miała ciemną, choć nie czarną karnację, o odcieniu takim jak mieszkańcy dzisiejszej Libii.

Another commision. This time one of my customers wanted to bring into play 15 mm Numidian DBA army organized into FoG battlegroups. The first one is already done.

Livy describes the Numidian infantry were skirmishers without armour and without weapons apart from javelins and round leather shields they carry. They were often bearded, wore their hair in triers of tighly curled ringlets. Dress was limited to a short, baggy, sleeveless tunic, probably undyed wool, pinned on the shoulders and belted. They had dark but not black skin just like today's Libyans.

Melophoroi

Melophoroi w języku greckim oznacza "dzierżący jabłko" i odnosi się do perskich gwardzistów królewskich, nazwanych tak od złotych kul ozdabiających dolną część krótkich perskich włóczni, będących jednocześnie przeciwwagą dla grotu.

Moje figurki są wzorowane na tratowanych wojownikach ukazanych na mozaice z Issos. Ich bliskość względem królewskiego rydwanu wskazuje na to, że należą do gwardii. Jeden z nich posiada tarczę taką, jakiej używali greccy i azjatyccy hoplici. Tymczasem drugi posiada łuk. Możemy z tego wnioskować, że przynajmniej część oddziału to byli łucznicy. Najbardziej prawdopodobne jest, że meloforzy byli mieszaną formacją tarczowników i łuczników, podobnie jak tradycyjni perscy sparabara.

Tarcza gwardzisty na mozaice jest gładka, ale przypuszczam, że to celowy zabieg artysty (aby ukazać w niej odbicie przerażonego Persa). Inna okrągła tarcza na obrazie posiada już malowidła. Z kolei miniatura tarczy, którą możemy podziwiać w British Museum (nr. kat. 123933) jest ozdobiona twarzą Besa (egipskiego bóstwa). Badania ultrafioletowe sarkofagu Aleksandra ukazują nam kolejne malowidła na tarczach.

Postanowiłem więc użyć kalkomanii Little Big Men Studio, aby ozdobić hoplony moich meloforów. Historyczność tego zabiegu może być przedmiotem dyskusji, ale z pewnością oddział ten lepiej zaprezentuje się na stole do gry.


Melophoroi in old-Greek means "apple-bearers" who were the Achaemenid royal guards, so called from the golden apples decorating their spearbutts, traditional spherical counterweight of the short Persian infantry thrusting spear.

My figures are based on two fallen warriors on the Issos mosaic. Their proximity to the King suggests they are foot guards. One has shield of the type carried by Greek and Asiatic hoplites while the other carries a bow. We may deduce that the part of the unit were the bowmen. Probably melophoroi were mixed force of spearmen and archers as traditional Persian sparabara.

The guard shields on the mosaic is plain bronze, but I think it's only artist's imagination (to show the mirror image of the scared Persian face). Another round shield from the Issos mosaic has the blazon. The shield miniature which we can see in British Museum (catalogue no. 123933) is a decorated with head of Bes (Egyptian deity). The ultra-violet studies of Alexander's arcophagus shows us another shields with blazons.

So I decided to use the Little Big Men Studio's transfers to decorate the hoplons of my melophoroi. Maybe historical accuracy could be speculative, but those shields look nice on the tabletop.

Krwawa łaźnia pod Sydonem / Bloodbath at Sidon

Wczoraj moje perskie siły ekspedycyjne dotarły pod Sydon, aby zdusić rebelię kotłującą się w naszej fenickiej prowincji. Ze zdumieniem odkryliśmy, że stoi naprzeciw nas armia w pełnej gotowości, wzmocniona najemnikami afrykańskimi i iberyjskimi, przyprowadzonym przez Kadzika - doświadczonego kartagińskiego generała. Zwabiono nas w pułapkę. Mieli na nas przygotowane nawet słonie afrykańskie!

Yesterday my Persian expeditionary forces arrived to Sidon to quell a rebellion of our Phoenician province. It surprised me to see them ready to battle reinforced by African and Iberian mercenaries led by Kadzik - experienced Carthaginian general. We were caught in ambush! They even had the African elephants!

Szybko opracowałem plan działania - Kapadocy, Baktrowie i rydwany dostały rozkaz powstrzymania słoni osłanianych przez sydońską szlachtę tak długo, jak to możliwe.
Quickly I have prepared my plan - Kappadokians, Bactrians and chariots had an order to stop the elephants screened by Sidon noblemen cavalry.


Takabara, kardakowie i najemni hoplici dostali polecenie dotrzymania pola afrykańskim falangitom i iberyjskim scutarii.
Takabara, the kardakes and mercenary hoplites had an order to halt African phalangites and Iberian scutarii.


Moja gwardyjska kawaleria i szlachta wspierani przez Paflagonczyków mieli uderzyć tak, aby wejść przeciwnikowi na flankę i tu rozstrzygnąć bitwę.
My guard cavalry and nobles screened by Paphlagonians had an order to destroy the enemy's flank and to find the final resolution of a battle.


To był cel mojego ataku - odkryta flanka tych falangitów.
This was a target of an attack - the flank of these phalangites.


Bitwa się rozpoczęła.
The battle have started.


Pierwszy cel udało się osiągnąć błyskawicznie, numidyjska lekka jazda poszła w rozsypkę pod naciskiem Paflagończyków.
The first goal was achieved, Numidian light cavalry was destroyed by fierce Paphlagonians.


Moja kawaleria znalazła się w doskonałej pozycji do szarży.
My cavalry have taken the nice position to a charge.


Kapadocy choć walczyli desperacko, skutecznie powstrzymywali słonie na swoim odcinku.
Kappadokians fought desperately, but elephants were halted.


Zwycięstwo na moim lewym skrzydle wydawało się być przesądzone, niestety moja falanga zaczęła się kruszyć.
Victory at our left wing was a question of time, but my phalanx started to bursting at the seams.


Dam radę! Dam radę!
I can manage! I can manage!


Bitwa rozsypała się na mniejsze części. Reasumując przegrałem. Armia rebeliantów nie została rozpędzona na cztery wiatry, a ja miałem cięższe straty. Ale jestem niezwykle zadowolony. To była naprawdę świetna gra i wiele się dziś nauczyłem o specyfice FoGa. Dzięki Kadzik za tę krwawą łaźnię!
The battle have fallen into pieces. To sum up the foregoing I have lost. Rebel army hasn't been destroyed, we have bigger losses. But I'm very satisfied. This was very interesting wargame and I have gained a lot of experience with FoG this day. Thanks a lot Kadzik for this bloodbath!

Takabara i Nieśmiertelni / Takabara and Immortals

Podczas rządów Dariusza III, korpus Nieśmiertelnych składał się z jednego pułku tzw. "Dzierżących Jabłka" oraz trzech pułków takabara (co oznacza "noszący taka" - czyli tarcze w kształcie półksiężyca, podobne do greckich pelta, ale nieco większe). Takabara Nieśmiertelnych byli zgrupowani jak wspomniałem w trzy pułki - Niebieski, Czerwony i Żółty, nazwane tak od barwy ich uniformów.

Połowa mojej grupy bojowej - dwa tylne, umundurowane szeregi to Nieśmiertelni z pułku Niebieskiego. Pierwszy i drugi szereg natomiast składa się z anatolijskich rekrutów. W dalszej przyszłości chciałbym pomalować kolejną grupę złożoną z pułków Czerwonego i Żółtego. Jednak najbliższa przyszłość będzie należeć do "Dzierżących Jabłka".

During the reign of Darius III the corps of Immortals were built from one regiment of "Apple-bearers" and three regiments of takabara (which means bearers of taka - crescent shield similar to Greek pelta, but larger).

Immortal takabara were grouped into Blue, Red and Yellow regiments.

Half of my battlegroup - two rear and uniformed ranks are unit of Immortals from Blue Regiment. First and second rank belong to Anatolian levy infantry. In the distant future I want to paint another battlegroup of Red and Yellow Regiment. But soon I'm gonna start to work with the "Apple-bearers"

Kardakowie / The kardakes

Kardaka w staroperskim znaczy "najemnik". Nie byli to z urodzenia Persowie, ale uzyskali oni perskie obywatelstwo. Za wierną służbę wojskową dano im wszystkie przywileje zarezerwowane dla rodowitych Persów, czyli zwolnienia z podatków, czy ochronę prawną.

Dla podkreślenia obywatelskiego statusu i przynależności do Armii Narodowej, dano im także prawo do noszenia żółtego kaptura, przynajmniej niektórym.

Arrian, który cytuje Ptolemeusza, pisze, że kardakowie walczyli uzbrojeni jak greccy hoplici, co wskazuje, że byli uzbrojeni w hoplon i włócznię. Polibiusz jednak (za Kalistenesem) wspomina, że niektórzy z nich mieli tarcze w kształcie półksiężyca, co może wskazywać na grecką peltę, którą z kolei łatwo pomylić z wiklinową tarczą gerrha opisaną przez Ksenofonta.

Sądzę, że linia kardaka składała się z dwóch członów. Pierwsza część była uzbrojona jak hoplici, zaś druga to byli gerrophoroi, omyłkowo opisani jako peltaści. I w tym duchu przygotowałem mój oddział kardaków.

Wszyscy piechurzy są ubrani jednolicie. Zewnętrzne tuniki i spodnie mogły zostać ufarbowane zgodnie z zaleceniami królewskimi, bądź już gotowe wydane z magazynów kwatermistrzów satrapy.

Kardaka in old Persian means "mercenary". They were not ethnically Persians, but they were accorded the status of Persian citizen. They were given all privileges reserved for the Persians like the exemptions from taxes and protection of law, in return of their military service. The yellow hood - distinction reserved for the Persian National Army - may have been the badge of holding Persian status.

Arrian, who quoted Ptolemy, describes that kardaka fought armed as Greek mercenary hoplites that suggests they were armed with hoplon and spear. But Polybios (quoting Kallisthenes) describes that some of them were armed with crescent-shaped shield like the Greek pelta which could be mistaken with wicker gerrha decribed by Xenophon.

I think there were two bodies of kardaka infantry. One force armed as hoplites and other as gerrophoroi confused with peltasts. So I have prepared my unit of kardakes in that style.

All footmen are dressed in unicoloured uniforms. The outer tunics and trousers may have been dyed in uniform colour to obey king's order or granted as ready-made uniform by the satrap's quartermasters.

Złamane morale / A broken morale

Czasami się zastanawiam jak to możliwe, że w starożytnych bitwach niektóre armie wycinały w pień dziesiątki tysięcy, przy stratach własnych kilkudziesięciu zabitych. Odpowiedź wydaje się prosta - ponieważ złamali morale przeciwnika.

Dziś sam doświadczyłem tego fenomenu. Nie udało mi się przejść żadnego istotnego testu na morale (na około dziesięć wykonanych). Nawet nie mam siły, aby opisywać dzisiejsze bęcki jakie zebrałem. Straciłem połowę mojej armii (czyli 22 elementy z 44), zaś mojemu przeciwnikowi udało mi się zniszczyć zaledwie dwa!

Pasmo nieszczęść rozpoczęło się od momentu gdy moja elitarna ciężka kawaleria uciekła przed peltastami. Następnie zadziałał efekt domina. Mądry tesalski gracz, jakim jest Beza nie przepuścił okazji i rozpoczęły się dożynki. Popatrzcie sobie na zdjęcia, znakomita większość oddziałów z markerami "fragmented" lub "broken" należą do mnie. Moje morale też zostało złamane, idę spać :(


Sometimes I wonder how some ancient armies slaughtered the thousands with minimal casualties? The answer is because they broke their enemy's morale.

Today I have acquired this experience. All my morale tests (approximately 10) during today's battle were unsuccesful! I have no energy left to write about this disastrous wargame. I have lost half of my army (22 elements of 44) meanwhile my opponent have lost only two elements!

The boat has sprung a leak when my elite heavy cavalry ran away frightened by peltasts. The domino effect have started. A smart Thessalian commander like Beza determined not to let opportunity slip. Please take a look at pictures, absolute majority of units marked as "fragmented" or "broken" are belonging to me. My morale is broken too, I'm going to bed now:(